Utrata węchu i smaku jest dla wielu osób bardzo problematyczną i niekomfortową dolegliwością. Zarówno smak, jak i węch są podstawowymi zmysłami człowieka, za pomocą których jesteśmy w stanie odebrać jakość spożywanej potrawy. Według badań zaburzenia węchu i smaku dotyka niemal dwadzieścia procent populacji i choć nie jest to powszechne schorzenie, to istotnie wpływa na jakość życia i samopoczucie chorych.
Za odbiór walorów smakowych odpowiadają kubki smakowe, które znajdują się wewnątrz jamy ustnej. Rozmieszczone są na podniebieniu, języku, krtani, przełyku, a także na wargach i po wewnętrznej stronie policzków. Natomiast za zmysł węchu odpowiada tak zwane pole węchowe, które znajduje się w jamie nosowej. Jego powierzchnia ma zaledwie kilka centymetrów kwadratowych i znajduje się tam kilka rodzajów komórek. Jedne z nich posiadają specjalne wypustki zwane inaczej rzęskami, dzięki którym znacznie zwiększa się powierzchnia odbioru zapachów.
Utrata węchu i smaku – przyczyny
Utrata bądź osłabienie węchu może mieć wiele przyczyn. Najczęściej jest to zapalenie górnych dróg oddechowych, a więc zaczyna się od infekcji nosa lub zatok. Katar pojawia się w wyniku zapalenia, które toczy się w obrębie nabłonka węchowego, co w efekcie przeradza się w niedrożność przewodów nosowych. Podobnie wygląda sytuacja u osób, które borykają się polipami jamy nosowej oraz skrzywioną przegrodą nosową. Te dwie dolegliwości powodują zwężenie światła jamy nosowej, co przekłada się na uniemożliwienie przechodzenia zapachów do pola węchowego.
Zaburzenia węchu mogą być także spowodowane przez wiele chorób neurologicznych, na przykład Alzheimera, Parkinsona, cukrzycę, stwardnienie rozsiane itp. W wielu przypadkach osłabienie węchu może również wynikać z powikłań guza ośrodkowego w układzie nerwowym, który uciska na węchomózgowie.
Jakie zatem są przyczyny utraty smaku? Sama utrata smaku nie jest poważnym schorzeniem, tylko objawem problemów zdrowotnych lub skutkiem ubocznym przyjmowania niektórych leków. Najczęściej na osłabienie tego zmysłu skarżą się osoby, które borykają się z chorobami jamy ustnej i gardła lub z problemami stomatologicznymi. Oczywiście zaburzenia te mogą również wynikać z poważniejszych chorób mających podłoże neurologiczne, na przykład stwardnienie rozsiane lub choroby nowotworowe.
Niemniej jednak zaburzenia w odczuwaniu smaku występują u osób, które nałogowo palą papierosy i piją alkohol. Problem ten rzadziej spotyka osoby przyjmujące leki moczopędne, hormonalne lub antybiotyki, chorujące na cukrzycę, czy u kobiet w ciąży. Co ciekawe, osoby mające niedobory najważniejszych witamin i minerałów – przede wszystkim A, B2, C i cynku również skarżą się na problemy związane z odczuwaniem smaku.
Polecamy: https://ulotkazdrowia.pl/szumy-w-uszach-przyczyny-i-leczenie/
Jak odzyskać smak?
Ageuzja, czyli zaburzenie utraty smaku powinno skonsultować się z lekarzem internistą, który z pewnością skieruje nas z tym problemem do laryngologa lub neurologa. Oczywiście do takiej wizyty należy się odpowiednio przygotować. Lekarz na pewno zleci wykonanie specjalistycznych badań i przeprowadzi dokładny wywiad, co pomoże ocenić stopień zaburzeń i znaleźć jego ewentualną przyczynę.
Na to schorzenie nie ma żadnego konkretnego leku lub terapii. Leczenie polega przede wszystkim na wyeliminowaniu przyczyny tego schorzenia. Zatem jeśli utrata smaku wynika z jakiejś infekcji na przykład gardła, to należy skupić się właśnie na leczeniu samego gardła. Jeżeli ageuzję powoduje jeden z przyjmowanych leków, to bez przeszkód lekarz może podjąć próbę dobrania jego zamiennika, jednak należy pamiętać, że przy poważniejszych chorobach to zadanie będzie znacznie utrudnione lub nawet niemożliwe.
Jak odzyskać węch?
Anosmia, czyli zaburzenie węchu wymaga konsultacji z lekarzem. Zazwyczaj na początku udajemy się do lekarza pierwszego kontaktu, jednak to zaburzenie wymaga specjalistycznego badania laryngologicznego jamy nosowej i gardła. Laryngolog zazwyczaj rozszerza badanie o endoskopową ocenę górnych dróg oddechowych oraz o badanie powonienia. Jeśli te badania nie dają jednoznacznej diagnozy, to niestety pojawiają się wskazania do przeprowadzenia badań neurologicznych. Zazwyczaj u pacjenta przeprowadza się tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny, co ma na celu wykluczenie chorób mających podłoże w układzie nerwowym.
Zazwyczaj jednak leczenie zaburzenia węchu polega znalezieniu jego przyczyny i zlikwidowanie jej. Najczęstszą przyczyną są infekcje górnych dróg oddechowych, astma lub alergie. Zatem w wielu przypadkach wystarczy przyjmować odpowiednie leki lub zastosować terapię odczulającą.
